سوزش داغی در سینه، مزهی تلخی در گلو، نفخ شدید شکم، همهی این نشانهها به رفلاکس اسید یا سوزش معده مرتبط هستند. افراد زیادی از رفلاکس اسید رنج میبرند، یعنی وقتی اسفنکتر تحتانی مری (الایاس) که معده را به روی مری بسته نگه میدارد به درستی عمل نمیکند و اسید معده به مری باز میگردد.
رفلاکس و سوزش معده
رفلاکس اسید میتواند با استعمال دخانیات، چاقی، دراز کشیدن، یا خم شدن کمر، داروهای فشار خون، ورزش و اختلالات معده ایجاد شود. رژیم غذایی هم در سوزش سر دل و رفلاکس اسید، نقش کلیدی دارد.
تعدادی از خوراکیها و نوشیدنیها میتوانند بافتهای پوشانندهی مری را آزار دهند یا توانایی اسفنکتر تحتانی مری را در درست بسته شدن و نگهداری اسید در معده تحت تاثیر قرار دهند.
در حقیقت، کارشناسان بهداشت پیشنهاد میکنند با دقت مراقب رژیمتان باشید تا خوراکی های تحریککنندهی رفلاکس اسید را شناسایی کنید. یادتان باشد، آدمهای مختلف ممکن است محرکهای مختلفی داشته باشند.
در ادامه به ۱۰ خوراکی اشاره میکنیم که در صورت داشتن سوزش سر دل و رفلاکس اسید نباید مصرف کنید.
۱. شکلات
اگر عاشق شکلات هستید و اغلب از سوزش سر دل رنج میبرید، وقت آن رسیده است که به یکی از لذتهای شیرین و موردعلاقهتان نه بگوید.
شکلات به سه دلیل برای افرادی که از رفلاکس اسید رنج میبرند مضر است.
اول آن که شکلات حاوی کافئین و محرکهای دیگری مانند تئوبرومین است که باعث رفلاکس یا سوزش معده میشوند. تئوبرومین نوعی متیلگزانتین است که مانع تنگ شدن ماهیچهی اسفنکتر تحتانی میشود و به این ترتیب به شکل مستقیم احتمال رفلاکس شدید اسید را افزایش میدهد.
دوم آنکه چربی بالایی دارد، یعنی هضم آن طولانیتر است و میتواند محرک رفلاکس یا سوزش معده باشد.
و سوم آنکه کاکائو میتواند مشکلساز شود. کاکائو میتواند باعث شود سلولهای رودهای، اسفنکتر مری را شل کنند و اجازه دهد اسید معده باالا بخزد.
شکلات تیره به اندازهی شکلات شیری پرچرب مضر نیست، اما بهتر است از این محرک رایج دوری کنید.
مطلب مرتبط: ۹ حقیقت عجیب در مورد شکلات تلخ
۲. الکل
هر نوع نوشیدنی الکلی میتواند رفلاکس یا سوزش معده را تشدید کند. الکل میتواند دریچهی ته مری را شل کند، که منجر به رفلاکس یا سوزش معده میشود. همچنین تولید اسید معده را تحریک میکند و با آزار معده و مری سبب تشدید این وضعیت میشود.
مطالعهای در سال ۲۰۰۴ انجام شد و در ژورنال جهانی گاستروانترالوجی منتشر شد که دریافت مصرف زیاد الکل ـ نوشیدن ۲۱۰ گرم یا بیشتر در هفته ـ یکی از عوامل خطر بیماری بازگشت اسید به مری (جیایآردی) است.
بعد از آن و در سال ۲۰۰۶، مطالعهای در الیمنتریفارماکولوژیاندتراپیوتیکز به چاپ رسید که نشان میدهد نوشیدنیهای الکی رایج سبب تشدید شرایط در بیماران مبتلا به رفلاکس مری میشود.
در سال ۲۰۱۰ مطالعهای در ژورنال دانشگاه ژجیانگ به نام ساینسبی منتشر شد که نشان میدهد قرار گرفتن مری و معده در معرض الکل ممکن است باعث آسیب مستقیم به مری و مخاط معده شود. به علاوه، استالدهید متابولیز شده از الکل میتواند عملکرد مری و معده را تحت تاثیر قرار دهد.
مطلب مرتبط: مصرف الکل و سرطان :نوشیدن الکل سبب ۷ نوع سرطان میشود
۳. قهوه
اگر عاشق آن هستید که تمام روز قهوه بنوشید، وقت آن رسیده که یک چای گیاهی را جایگزین آن کنید.
کافئين موجود در قهوه برای افرادی که از رفلاکس اسید و سوزش سر دل رنج میبرند مضر است. کافئین باعث افزایش اسیدیتهی معده و رفلاکس اسید می شود.
همچنین قهوه فشار را در اسفنکتر تحتانی معده کاهش میدهد، که میتواند در افراد مستعد باعث سوزش سر دل یا وخامت اوضاع شود.
قهوه فرآیند تخلیهی معده رانیز سرعت میبخشد که ممکن است باعث شود محتوای به شدت اسیدی آن خیلی سریعتر از حالت عادی وارد رودهی کوچک شود. این امر سبب جراحت بافت رودهای میشود.
در کنار قهوه، باید از نوشیدنیها و خوراکیهای حاوی کافئين مانند چای، سودا، و نوشیدنیهای انرژیزا پرهیز کنید.
مطلب مرتبط: ۵ دلیل که نوشیدن قهوه شما را سالمتر میکند
۴. گوجه فرنگی
اگر از بیماری بازگشت اسید به مری رنج میبرید، بهتر است از گوجه فرنگی و محصولات آن پرهیز کنید. گوجهها سرشار از اسیدسیتریک، مالیک اسید، و آسکوربیک اسید هستند که میتوانند معده و مری را بیازارند.
به محض مصرف این اسیدها، معده شروع به تولید اسید خیلی زیاد میکند. این اسید میتواند به داخل مری خزیده و سبب احساس سوزش ناخوشایندی در سینه شود.
از گوجه و محصولات آن، مانند سس کچاپ، پیتزا با سس گوجهفرنگی، سس پاستا و سس چیلی پرهیز کنید.
مطلب مرتبط: خواص گوجه فرنگی:۱۰ فایده گوجه فرنگی که تا به حال نمیدانستید
۵. نوشیدنیهای گازدار
سودا و دیگر نوشیدنی های گازدار نیز میتوانند محرک سوزش سر دل و رفلاکس اسید باشند.
اول آن که حبابهای ناشی از گاز آنها در معده بزرگ میشوند و انبساط زیاد آنها میتواند باعث رفلاکس اسید معده شود.
دوم، سوداهای گازدار ذاتا به شدت اسیدی هستند. وقتی چنین نوشیدنی را مینوشید، حجم اسید معده میتواند خیلی بالاتر برود، و شرایط را بدتر کند.
برای جلوگیری از رفلاکس اسید، سعی کنید مصرف هر نوع نوشیدنی گازداری را محدود کنید. اگر نمیتوانید در برابر وسوسهی آنها مقاومت کنید، سعی کنید صبح یا اوایل روز آنها را بنوشید، زیرا رفلاکس در شب یا هنگام دراز کشیدن بدتر میشود.
۶. مرکبات
مرکباتی مانند پرتقال، لیمو، و گریپ فروت میتوانند علائم رفلاکس و سوزش معده یا سر دل را تشدید کنند. بنابراین، از مصرف این میوهها چه به صورت کامل و چه به صورت آبمیوه خودداری کنید.
مرکبات اسید فراوانی دارند و برای مجرای گوارشی آزاردهنده هستند. اسیدیتهی بالای مرکبات سبب شل شدن اسفنکتر مری و تشدید علائم میشود، به ویژه وقتی که با معدهی خالی مصرف شوند.
برخلاف معده، مری شما به مقاومت در برابر اسید اضافهی حاصل از مرکبات عادت ندارد.
برای برآوردن نیاز روزانهتان، میوههایی را انتخاب کنید که اسیدیتهی کمتری دارند. خوراکیهای بازی مانند سیب، گلابی، موز و خربزه گزینههای بهتری هستند.
مطلب مرتبط: ۳۶ درمان خانگی برای ترش کردن معده که فوری اثر میکند
۷. گوشتهای پرچرب
یکی دیگر از محرکهای رایج رفلاکس اسید یا سوزش معده، برشهای پرچرب گوشتهایی مثل گوشت گاو، خوک و گوسفند است. بهترین راه آن است که از گوشتهای پرچرب پرهیز کنید.
گوشت با داشتن چربی فراوان، نیازمند زمان زیادی برای گوراش است. وقتی گوشت دورههای زمانی طولانیتری در معده بماند، معده مدت زمان بیشتری منبسط میشود. این امر باعث وارد آمدن فشار طولانیمدتی بر اسفنکتر تحتانی مری میشود که در نهایت باعث میشود برخی از محتوای معده وارد مری شود.
خوراکیهای چرب و سرخ شده نیز تخلیهی معده را به تاخیر میاندازند و میتوانند پوشش روده را تضعیف کنند، که روی فرآیند گوارش تاثیرگذار است.
۸. نعناع فلفلی
در حالیکه نعناع فلفلی میتواند معدهی ناراحت را آرام کند، اما میتواند علائم سوزش سر دل و رفلاکس اسید را تشدید کند.
نعناع فلفلی اسفنکتر تحتانی مری را شل میسازد و به ویژه در افراد مبتلا به بیماری بازگشت اسید به مری، باعث وخامت مشکلات میشود.
اگر از قبل از رفلاکس اسید مزمن و شدید رنج میبرید، کاملا از این گیاه دوری کنید.
مطلب مرتبط: ۱۴ راه پیشگیری و درمان ترش کردن معده (ریفلاکس)
۹. سیر
در حالیکه سیر به درمان عفونتها و سرماخوردگی کمک میکند، اما یکی دیگر از محرکهای رایج برای افرادی است که از سوزش سر دل رنج میبرند. سیر، نه تنها محتوای اسیدی معدهتان را افزایش میدهد؛ بلکه با آهسته کردن تخلیهی معده سبب رفلاکس اسید میشود.
همچنین سیر فشار وارد بر اسفنکتر تحتانی مری را کاهش میدهد، و بازگشت اسیدهای گوارشی را به سمت بالا تسهیل میکند.
اگر نمیتوانید از سیر پرهیز کنید، سعی کنید مقادیر کمی از آن را و فقط به صورت پخته مصرف کنید تا مشکلات اسیدی جدی را کاهش دهید.
پیاز هم میتواند مثل سیر علائم رفلاکس را در برخی افراد تشدید کند.
مطلب مرتبط: خواص سیر:۳۱ خاصیت سیر که تا به حال نمیدانستید
۱۰. پنیر
پنیر هم یکی دیگر از محرکهای شناخته شدهی رفلاکس است. همچنین خوراکی است که اغلب با سوزش سر دل در ارتباط است.
چربی بالای پنیر، تخلیهی معده را آهسته میکند، و سبب میشود محتوای آن به مری برگردد. به علاوه، گوارش پنیر میتواند باعث شود معدهتان، بیشتر از معمول اسید تولید کند.
همچنین، پروتئين موجود در پنیر ممکن است تولید اسید معدهی اضافی را تشویق کند که سوزش سر دل را بدتر میکند.
باید پنیرهای پرچربی مثل چدار، پنیرخامهای، پارمیزان، و پنیر استیلتون پرهیز کرد. اگر لازم است پنیر بخورید، پنیرهای کمچربی چون پنیر کوتاژ، ریکوتا و هرنوع پنیر کم چربی دیگر را امتحان کنید.
نکات اضافی:
– هر نوع خوراکی سرخشدهای میتواند رفلاکس شما را تشدید کند، پس از آنها بپرهیزید.
– دو ساعت قبل از خواب از مصرف هرچیزی خودداری کنید.
– در طول روز به جای دو یا سه وعدهی حجیم، چهار یا پنج وعدهی کوچکتر مصرف کنید.
– از خوراکیهای پرچاشنی دوری کنید.
– هنگام پختوپز از ادویهها و گیاهان تازه استفاده کنید، زیرا کمتر از همتایان خشکشدهشان احتمال دارد رفلاکس اسید را تحریک کنند.