نوجوانان هنگامی که در وضعیت روحی نامناسبی قرار داشته باشند یا پیش از آنکه بخواهند دربارهی حرفهایی که به زبان میآورند، فکر کنند، ممکن است دچار بیادبی و پرخاشگری شوند. این رفتار میتواند برای والدین آنها شرمآور باشد، ولی همزمان فرصتی را برای تربیت فرزندان نوجوان و آموزش رفتار مناسب در اختیار والدین قرار میدهد. موفقیت فرزندانتان در زندگی پیش رویشان، چه از لحاظ اجتماعی و چه حرفهای، در گرو سرکوب تمایل به بیادبی و انتخاب رفتار و گفتار مناسب است. در این مقاله به ۵ نکته درباره رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی ادب اشاره میکنیم که به شما در رفتار با نوجوان تان کمک میکند.
رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی ادب
رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی ادب
واکنش به رفتار پرخاشگرانه و بیادبانه
شما به عنوان مادر یا پدر باید بدانید باید چگونه و چه وقت با رفتارهای بیادبانهی نوجوانتان مقابله کنید. شاید نوجوانتان در مقابل دیگران یا در یک جمع رفتار بیادبانه از خود نشان دهد، ولی لزومی ندارد شما نیز دقیقا همان جا فرزندتان را تادیب کنید. اگر این کار را در مقابل دیگران انجام دهید، فقط ناراحتی و سرخوردگی خود و فرزندتان را بیشتر خواهید کرد. همچنین، این کار ممکن است نوجوانتان را به حدی خجالتزده کند که به شدت دچار فروپاشی ذهنی و هیجانی شود و کنترل رفتارش از دست وی خارج شود.
لحظهای که فرزند نوجوانتان به شما بیادبی میکند، چه رفتاری از خود نشان میدهید؟ شما در این شرایط دو کار میتوانید انجام دهید؛ معمولا بهترین کار این است که موقتا بیادبی فرزندتان را نادیده بگیرید تا بتوانید در فرصت مناسب و دور از چشم دیگران واکنش مناسبی را از خود نشان دهید. روش دیگر این است که با احترام و آرامش از وی بخواهید رفتار بیادبانهاش را متوقف کند. هر کدام از این دو روش را هم که انتخاب کنید، بعدا در فرصت مناسب باید به شیوهای صحیح با وی صحبت کنید.
صحبت کردن با فرزند نوجوانتان در مورد رفتار بیادبانهاش
وقتی پس از مشاهدهی رفتار بیادبانه از جانب فرزند نوجوانتان، میخواهید با وی صحبت کنید، این گفتگو باید نکات مختلفی را پوشش دهد:
۱. به وی بگویید رفتارش چهقدر برایتان آزاردهنده بوده است. در این شرایط، باید پیامهایتان صریح و شفاف باشند و به طور خاص به موضوع مورد بحثتان مربوط باشند.
۲. از وی بپرسید آیا عامل خاصی باعث بروز این رفتار شده است. هنگامی که فرزندتان در حال پاسخ دادن به شما است، شما باید به طور کامل و با دقت به حرفهایاش گوش کنید. شاید رفتارهای دوستاناش یا مسئلهای در مدرسه باعث ناراحتی و سرخوردگی وی شده باشند. یا شاید وی بابت مسئلهای در گذشته از شما خشمگین و ناراحت است. نگرانیهای وی را درک کنید، ولی حتما به وی بگویید هیچ عذری توجیهکنندهی رفتارهای بیادبانه وی نخواهد بود.
۳. برای نوجوانتان توضیح دهید که رفتارهای بیادبانهاش پیامدهایی را برای وی به همراه خواهند داشت. این پیامدها را برای وی شرح دهید و دقیقا بر اساس آنها رفتار کنید.
البته اگر اولین بار است که چنین رفتار بیادبانهای را از فرزندتان مشاهده میکنید، میتوانید در مورد پیامدهای این رفتار با وی به سازش برسید، و موقتا چنین رفتاری را از جانب وی نادیده بگیرید؛ تصمیمگیری در این مورد بر عهدهی والدین است.
پیامدهای چنین رفتاری همیشه به صورت تنبیه و مجازات نیست؛ به همین خاطر، به شما توصیه میکنیم مقالهی تنبیه مثبت چیست و چه تاثیری بر یادگیری و تربیت دارد؟ را به دقت مطالعه بفرمایید.
نکاتی درباره رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی ادب
در بیشتر موارد میتوان از بروز رفتارهای بیادبانه از جانب فرزند نوجوانتان پیشگیری کرد. با اینکه شاید گاهی اوقات فرزند نوجوانتان – عمدتا به دلیل بروز نوسانات خلقی و دردهای ناشی از بلوغ – به شدت پرخاشگر شود و رفتارهای بیادبانه از خود نشان دهد، صحبت کردن با آنها هنگامی که به آرامش رسیدهاند، میتواند به هر دو طرف کمک کند. در ادامه، به چند نکته اشاره میکنیم که به پیشگیری از بیادبی نوجوانان، از همان ابتدا، کمک خواهند کرد:
۱. همیشه در خانه خوشرفتاری کنید. کودکان از هر آنچه در زندگیشان میبینند، درس میآموزند. وقتی شما به الگوی خوشرفتاری تبدیل میشوید، مطمئن خواهید بود کودکانتان نیز از شما الگوبرداری خواهند کرد، و دستکم گاهی اوقات از این الگوها استفاده خواهند کرد.
۲. از نوجوانتان بپرسید، هنگامی که دچار ناراحتی و سرخوردگی میشود، چه رفتارهای قابل قبولی را میتواند جایگزین رفتارهای بیادبانه کند. سپس از وی بپرسید، شما چگونه میتوانید در شرایط خاص به وی یادآوری کنید که رفتارهای قابل قبول را جایگزین رفتارهای بیادبانه کند. گاهی اوقات، نوجوانان دقیقا همان پاسخی را به شما میدهند که هنگام پرسیدن سوالتان به دنبالاش هستید.
۳. منشوری را میان تمام اعضای خانوادهتان دربارهی رفتارهای بیادبانه به تصویب برسانید. در این منشور، در خصوص رفتارهایی که تمام اعضای خانواده باید از آنها اجتناب کنند و پیامدهای انجام چنین رفتارهایی، کاملا صریح و شفاف عمل کنید.
۴. در دورهمیهای خانوادگی دربارهی مودب بودن و اهمیت حسن رفتار در خانوادهتان صحبت کنید. چند روز بعد از این دورهمی، از فرزند نوجوانتان به خاطر خوشرفتاری و مودب بودناش تمجید کنید. به وی نشان دهید، شما همیشه متوجهی رفتار خوب و مودبانهاش هستید، و همیشه وی را به خاطر این حسن رفتارش تحسین میکنید.
۵. رفتارها و روحیات خود را نیز بشناسید و مراقب باشید گاهی اوقات رفتارهای خودتان در برابر فرزند نوجوانتان بیادبانه نباشد. همیشه باید مراقب رفتارهایتان باشید؛ مثلا ممکن است تمام ناراحتیهای ناشی از یک روز کاری سخت را به خاطر نامرتب بودن اتاق فرزندتان سر وی خالی کنید. در این شرایط، قبل از هر گونه بدرفتاری، سعی کنید کنترل خود را به دست بگیرید. وقتی نوجوانتان متوجه شود شما به خوبی میتوانید ناراحتیهایتان را مدیریت کنید، وی نیز چنین رفتار مثبتی را از شما یاد خواهد گرفت.